του Γιώργου Αλεξάτου
Στις 29 Μαρτίου 1929 η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου έφερε για συζήτηση στη Βουλή το νομοσχέδιο «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», που έμεινε στην Ιστορία ως «Ιδιώνυμο». Μιλώντας στη Βουλή ο Βενιζέλος τόνισε:
«Πιστεύω, λοιπόν, ότι θα με ακούση ο εργατικός κόσμος, όταν του είπω: »Πρόσεξε, μην παρασυρθείς, από τους κομμουνιστάς εις τον αγώνα αυτόν, ο οποίος φαίνεται ότι ετοιμάζεται και εις την μάχην αυτήν, η οποία πρόκειται να δοθή». Το κράτος εκπροσωπούμενον από την κυβέρνησιν, την νόμιμον, και έχον, ως ελπίζω, υποστήριξιν όλου του πολιτικού κόσμου, θα αντιταχθή κατά τοιαύτης επαναστατικής ενεργείας προς ανατροπήν του ελευθέρου πολιτεύματος, θα την κτυπήση με όλα τα μέσα, τα οποία διαθέτει επί τη βάσει των κειμένων νόμων».
Το νομοσχέδιο, που ψηφίστηκε ως νόμος 4229/1929, πρόβλεπε ότι διαπράττει αδίκημα με»ίδιον χαρακτήρα» (ιδιώνυμο) «όστις επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την διά βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν».
Επιδιώκοντας την παρεμπόδιση της δράσης του ΚΚΕ, το Ιδιώνυμο ακύρωνε απροκάλυπτα συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες και ποινικοποιούσε το φρόνημα. Στη Βουλή καταψηφίστηκε από το Αγροτικό και Εργατικό Κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, ενώ ξεσήκωσε κύμα διαμαρτυριών διανοουμένων, όπως ο παιδαγωγός Δημήτρης Γληνός, ο συνταγματολόγος Αλέξανδρος Σβώλος, οι ποιητές Κωστής Παλαμάς και Μιλτιάδης Μαλακάσης, οι συγγραφείς Γρηγόρης Ξενόπουλος και Νίκος Καζαντζάκης κ.ά. Το Ιδιώνυμο καταγγέλθηκε και από διεθνείς προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Κατά την εφαρμογή του νόμου, εξαπολύθηκαν μεγάλες διώξεις κατά των κομμουνιστών. Στοιχεία της Εργατικής Βοήθειας Ελλάδας, που και η ίδια τέθηκε εκτός νόμου και δρούσε σε συνθήκες παρανομίας, ανέφεραν ότι από την ψήφισή του, τον Ιούλιο 1929, μέχρι τον Δεκέμβριο 1932, δολοφονήθηκαν 18 διαδηλωτές (8 εργάτες, 8 αγρότες και 2 επαγγελματίες), έγιναν 12.000 συλλήψεις και εκδόθηκαν 2.200 δικαστικές αποφάσεις για φυλακίσεις και εξορίες. Απαγορεύτηκε η λειτουργία δεκάδων συνδικαλιστικών οργανώσεων, που εντούτοις συνέχισαν τη δράση τους με άλλο τίτλο, ενώ στα 1931-33 απαγορεύτηκε και η έκδοση του «Ριζοσπάστη», ο οποίος συνέχισε να κυκλοφορεί με τον τίτλο «Νέος Ριζοσπάστης».
Το Ιδιώνυμο αποτέλεσε τη νομική βάση και για τις διώξεις των κομμουνιστών από τη δικτατορία Μεταξά, ενώ στην ίδια λογική στηρίχτηκε και ο Αναγκαστικός Νόμος 509 του 1947, με τον οποίο τέθηκε εκτός νόμου το ΚΚΕ και οι εαμικές οργανώσεις, αλλά και το τροτσκιστικό ΚΔΚΕ.
- Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα "Εκδοχή" τις 29 Μαρτίου 2015