"Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη" Μίλαν Κούντερα

Γιώργος Αλεξάτος



gnalexatos@yahoo.gr

Νταχάου. Το πρώτο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης

2016-03-22 10:26

Στις 22 Μαρτίου 1933, μόλις δύο μήνες αφότου ο Χίτλερ ανέλαβε καγκελάριος, άρχισε να λειτουργεί το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία. Επρόκειτο για ειδικά τροποποιημένο χώρο ενός παλιού εργοστασίου πυρομαχικών έξω από την πόλη Νταχάου της Βαυαρίας, όπου μέχρι τον Μάιο του ίδιου χρόνου κλείστηκαν 1.200 κρατούμενοι, στο σύνολό τους κομμουνιστές και σοσιαλδημοκράτες, μεγάλο ποσοστό των οποίων αποτελούσαν εργάτες συνδικαλιστές. Μέχρι το τέλος του 1933 οι κρατούμενοι έφτασαν τους 4.800, για να αυξηθούν ακόμη περισσότερο κατά τα επόμενα χρόνια, όταν, εκτός από κομμουνιστές και σοσιαλιστές, μεταφέρονταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και Ρομά, ομοφυλόφιλοι και Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Στο Νταχάου κλείστηκαν και περίπου 10.000 Εβραίοι, μετά τη "Νύχτα των Κρυστάλλων" και την επίσημη έναρξη των αντισημιτικών διωγμών, τον Νοέμβριο 1938. Οι περισσότεροι απ' αυτούς αποφυλακίστηκαν κατόπιν, έχοντας υποχρεωθεί να φύγουν από τη Γερμανία.  

Με το ξέσπασμα του πολέμου, το 1939, και ιδιαίτερα από το 1941, το Νταχάου αποτέλεσε χώρο μαρτυρίου για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Οι κρατούμενοι υποχρεώνονταν να εργάζονται σε βιομηχανίες των κοντινών περιοχών, και η πρακτική αυτή εκφραζόταν και με το σύνθημα "Arbeit macht Frei" ("Η εργασία απελευθερώνει"), που αναγραφόταν στην είσοδο του στρατοπέδου.

Μεταξύ των κρατουμένων εκείνων των χρόνων, η μεγάλη πλειονότητα των οποίων αποτελούνταν από Εβραίους, συγκαταλέγονται και 3.000 ιερείς, κυρίως καθολικοί και διαμαρτυρόμενοι, που αντιτάσσονταν στον ναζισμό, όπως και δεκάδες χιλιάδες σοβιετικοί αιχμάλωτοι. Υπολογίζεται πως από το 1933 μέχρι το 1945 πέρασαν από το Νταχάου 206.000 άνθρωποι. Οι νεκροί από κακουχίες και εκτελέσεις ανέρχονται σε 31.000, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται και οι χιλιάδες των νεκρών σοβιετικών αιχμαλώτων, οι οποίοι δεν καταγράφονταν. 

Στο Νταχάου κρατήθηκε, από τον Μάιο 1941 έως τη διάλυση του στρατοπέδου, τον Μάιο 1945, και ο ηγέτης του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης.