Ιστορικός περίπατος στην Αθήνα των κοινωνικών αγώνων

του Γιώργου Αλεξάτου

Από την Πρωτομαγιά του 1924, με τον πρώτο εργάτη δολοφονημένο σε πρωτομαγιάτικη κινητοποίηση στην Ελλάδα, τον 24χρονο Σωτήρη Παρασκευαΐδη, μέχρι τους πιο πρόσφατους αγώνες για τα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα, οι κορυφαίες στιγμές της ιστορίας των κοινωνικών αγώνων στην πρωτεύουσα της χώρας ξετυλίχτηκαν κατά τη διαδρομή του ιστορικού περιπάτου που οργάνωσε, την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου, η Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα.

Με τη συμμετοχή περισσότερων από  200 ατόμων κάθε ηλικίας, με τους νέους ν’ αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα, και ομιλητές τους ιστορικούς Γιώργο Αλεξάτο, Γιώργο Μιχαηλίδη, Λέανδρο Μπόλαρη και Νίκο Σκοπλάκη, αλλά και τον υποψήφιο δήμαρχο Κώστα Παπαδάκη, η εκδήλωση άρχισε από την πλατεία Συντάγματος, με αναφορές στα Δεκεμβριανά του ’44 και στη δολοφονία των Ιάκωβου Κουμή και Σταματίνας Κανελλοπούλου, κατά την πορεία του Πολυτεχνείου, το 1980.

Ακολούθησαν στάσεις σε διάφορα σημεία του κέντρου, όπως στην Πανεπιστημίου και Ομήρου, για τη μεγάλη διαδήλωση, στις 22 Ιουλίου 1943, που απέτρεψε την επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στην κεντρική Μακεδονία, στη Σταδίου, όπου δολοφονήθηκε ο Πέτρουλας, και την πλατεία Εθνικής Αντίστασης (Κοτζιά), με αναφορά στη δολοφονία του Παρασκευαΐδη, τη μεγάλη δημοσιοϋπαλληλική απεργία του Απρίλη του ’42 και το κίνημα των οικοδόμων κατά τη δεκαετία του ’60.

Ο ιστορικός περίπατος συνεχίστηκε στην Ομόνοια, που συνδέθηκε με τους αγώνες για τα δικαιώματα των μεταναστών και προσφύγων, και κατά του ρατσισμού, στη Γλάδστωνος, όπου έγινε αναφορά στην ανατίναξη της ναζιστικής ΕΣΠΟ, τον Σεπτέμβρη του ’42, αλλά και στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου και τους αγώνες κατά του σεξισμού και της ομοφοβίας, στο Πολυτεχνείο, όπου εκτός από την εξέγερση του ’73, της οποίας αναδείχθηκε ο ταξικός-λαϊκός χαρακτήρας, έγινε αναφορά και στην ιστορία του φοιτητικού κινήματος, και στην Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας, όπου έδρευε το κατοχικό υπουργείο Εργασίας και τον Φλεβάρη και Μάρτη του ’43, κατά τη διάρκεια αιματηρών παλλαϊκών διαδηλώσεων, πυρπολήθηκαν τα αρχεία της πολιτικής επιστράτευσης, ματαιώνοντάς την.

Ο ιστορικός περίπατος έληξε μπροστά από τις λαμαρίνες και τους ανθρωποφύλακες στην πλατεία Εξαρχείων, με αναφορά στους αγώνες για μια πόλη βιώσιμη, αλλά και στην ιστορία των αγώνων κατά της κρατικής καταστολής.  

Η επιτυχία της εκδήλωσης έχει τροφοδοτήσει σκέψεις τόσο για τη διοργάνωση και άλλων ιστορικών περιπάτων, με πιο εξειδικευμένα θέματα, όσο και για τη συγκρότηση μιας κίνησης για την περαιτέρω διερεύνηση της ιστορίας των εργατικών, λαϊκών και νεολαιίστικων αγώνων της Αθήνας και ίσως και ευρύτερα, του λεκανοπεδίου.

Ιστοσελίδα kommon.gr, 30 Σεπτεμβρίου 2023