"Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη" Μίλαν Κούντερα

Γιώργος Αλεξάτος



gnalexatos@yahoo.gr

Χιλή 1973: Η τραγική διάψευση των αυταπατών

2016-09-13 11:25

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 ο στρατός της Χιλής, με επικεφαλής τον στρατηγό Αουγκούστο Πινοσέτ, τερματίζει βίαια την απόπειρα της Αριστεράς να προωθήσει ειρηνικά τη διαδικασία σοσιαλιστικού κοινωνικού μετασχηματισμού.

Έχοντας συγκροτηθεί από το Κομμουνιστικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, και από μικρότερα κόμματα της Χριστιανικής και της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, το μέτωπο της Λαϊκής Ενότητας κατόρθωσε να αναδείξει πρώτον σε ψήφους τον υποψήφιο και επικεφαλής του Σαλβαδόρ Αλιέντε, στις προεδρικές εκλογές του 1970. Εντούτοις, καθώς δεν είχε εξασφαλιστεί η απόλυτη πλειοψηφία, η εκλογή του Αλιέντε ως προέδρου της Δημοκρατίας και της κυβέρνησης έγινε με τις κοινοβουλευτικές ψήφους και της κεντρώας Χριστιανοδημομοκρατίας, κατόπιν δεσμεύσεων για σεβασμό της αστικής νομιμότητας.

Η κυβέρνηση Αλιέντε, επιχειρώντας σοβαρές μεταρρυθμίσεις προς όφελος των εργαζόμενων λαϊκών τάξεων και ακολουθώντας μια αντιιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική, ήρθε πολύ σύντομα σε αντιπαράθεση με το σύνολο της αστικής τάξης, ακόμη και με τα μεσοστρώματα, ενώ βρέθηκε και στο στόχαστρο των ΗΠΑ.
Έτσι, συντονίστηκε μια εκτεταμένη επιχείρηση ανατροπής της, που συνδύαζε μποϊκοτάζ της χιλιανής οικονομίας με απροκάλυπτες απόπειρες στρατιωτικού πραξικοπήματος.

Μετά από την απόπειρα βίαιης ανατροπής του, τον Ιούνιο 1973, ο Αλιέντε, πιστός στην κατεύθυνση του ειρηνικού δρόμου για τον σοσιαλισμό, απέρριψε την πρόταση του επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Πρατς, για εξοπλισμό του λαού και τον αντικατέστησε με τον Πινοσέτ. Ταυτόχρονα, εξαπέλυσε διώξεις κατά του ΜΙΡ (Κινήματος Επαναστατικής Αριστεράς), το οποίο αν και δεν εντασσόταν στη Λαϊκή Ενότητα στήριζε την κυβέρνηση.

Οι αυταπάτες του Αλιέντε διαψεύστηκαν το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο ίδιος έπεσε ηρωικά μαχόμενος κατά των πραξικοπηματιών. Μαζί του έπεσαν και χιλιάδες άλλοι αριστεροί αγωνιστές που δολοφονήθηκαν από τη Χούντα του Πινοσέτ, η οποία επέβαλε δικτατορία επί 17 χρόνια. Μετατρέποντας, συνάμα, τη Χιλή στην πρώτη χώρα όπου εφαρμόστηκε ο νεοφιλελευθερισμός στην οικονομία.

Η αποτυχία του ειρηνικού δρόμου για τον σοσιαλισμό, σε μια περίοδο που ηττούνταν στη Λατινική Αμερική και τα ένοπλα επαναστατικά κινήματα γκεβαρικής έμπνευσης, έδειξε πως η μετάβαση στον σοσιαλισμό δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη στήριξη σε ισχυρά μαζικά λαϊκά κινήματα που προωθούν και στηρίζουν ρήξεις με τον καπιταλισμό και την ταξική κυριαρχία του αστισμού. 
Ο δημοκρατικός δρόμος για τον σοσιαλισμό δεν μπορεί να είναι απλώς κοινοβουλευτικός και ειρηνικός, αλλά διαδικασία όξυνσης της ταξικής πάλης στην κατεύθυνση της ανατροπής, με ευρεία λαϊκή συναίνεση και κινητοποίηση