Ήταν συγκλονιστικό εκείνο το πρωί της 1ης Μάη του 1976, όταν ανακοινωνόταν από τα ΜΜΕ ότι πριν λίγες ώρες είχε σκοτωθεί σε ένα περίεργο και μέχρι σήμερα αδιευκρίνιστο τροχαίο ατύχημα, ο ήρωας της αντιδικτατορικής Αντίστασης Αλέξανδρος Παναγούλης. Λίγο αργότερα μαθαίναμε πως είχε χάσει τη ζωή του και ένας 17χρονος μαθητής, που χτυπήθηκε από αυτοκίνητο καταδιωκόμενος από αστυνομικούς.
Επρόκειτο για τον Σιδέρη Ισιδωρόπουλο, παιδί προλεταριακής οικογένειας από τα Σούρμενα και μέλος της Μαθητικής Πρωτοπορίας, παράταξης της Κομμουνιστικής Οργάνωσης «Μαχητής». Μιας οργάνωσης που ως «Μαχητής» είχε αναπτύξει έντονη αντιδικτατορική δράση και μετά την πτώση της δικτατορίας μετεξελίχθηκε σε οργάνωση κομμουνιστική, ενταγμένη στον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής επαναστατικής Αριστεράς.
Ο 17χρονος μαθητής σκοτώθηκε όταν προσπάθησε να διαφύγει από τους αστυνομικούς διώκτες του που επιχείρησαν να τον συλλάβουν, επειδή, μαζί με έναν άλλο σύντροφό του, έκανε παράνομη αφισοκόλληση στην οδό Πειραιώς, κοντά στην Ομόνοια. Οι αφίσες καλούσαν στην απαγορευμένη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην πλατεία Δημαρχίας (Κοτζιά).
Οι απαγορεύσεις συγκεντρώσεων, όπως και οι συλλήψεις αγωνιστών για αφισοκολλήσεις ή και διανομή προκηρύξεων, ήταν σε ημερήσια διάταξη εκείνα τα πρώτα μεταδικτατορικά χρόνια. Το μεταπολιτευτικό καθεστώς του «εθνάρχη» Κωνσταντίνου Καραμανλή, ενώ άφηνε πίσω του τα έκτακτα μέτρα που είχαν επιβληθεί από τα χρόνια του Εμφυλίου, νομιμοποιώντας το ΚΚΕ και εδραιώνοντας την κοινοβουλευτική δημοκρατία, θωρακιζόταν, ταυτόχρονα, απέναντι στην απειλή που αντιπροσώπευε το ανερχόμενο και μάλιστα με ραγδαίους ρυθμούς, εργατικό, λαϊκό και νεολαιίστικο κίνημα.
Αναφερόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία έφτανε στο αποκορύφωμά του το κίνημα του εργοστασιακού συνδικαλισμού και φούντωναν οι απεργιακοί αγώνες σε όλους, σχεδόν, τους εργασιακούς κλάδους. Παράλληλα, στους δρόμους του αγώνα έβγαιναν και οι αγρότες και τα άλλα φτωχά λαϊκά μικροϊδιοκτητικά στρώματα, και βέβαια η νεολαία, που εμπνεόταν από τους πρόσφατους αντιδικτατορικούς αγώνες και κυρίως από την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Εκτός από τις απαγορεύσεις και τις ποικίλες διώξεις και σε μια προσπάθεια ανακοπής της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος, είχε κατατεθεί και το νομοσχέδιο του υπουργού Εργασίας Κωνσταντίνου Λάσκαρη, με το οποίο, όπως δήλωνε με εμφανή φαιδρότητα ο ίδιος, επιδίωκε «να καταργήσει την πάλη των τάξεων»! Επρόκειτο για το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στις 25 Μαΐου 1976, ως Νόμος 330, και περιόριζε τις συνδικαλιστικές ελευθερίες και έβαζε σοβαρά εμπόδια στην άσκηση του δικαιώματος στην απεργία.
Στις αντεργατικές αυτές μεθοδεύσεις η κυβέρνηση Καραμανλή είχε εξασφαλίσει τη συνεργασία των εγκάθετων «εργατοπατέρων» συνδικαλιστών της Διοίκησης της ΓΣΕΕ και δεκάδων εργατικών κέντρων και ομοσπονδιών, οι οποίοι συντηρούσαν και αναπαρήγαγαν το αντιδημοκρατικό καθεστώς που είχε επιβληθεί στο συνδικαλιστικό κίνημα από τα χρόνια του Εμφυλίου.
Ενόψει της Πρωτομαγιάς του 1976 είχε αποφασιστεί για την Αθήνα η διοργάνωση συγκέντρωσης στο κέντρο της πόλης, στην πλατεία Δημαρχίας (Κοτζιά), στην οποία καλούσε τόσο το ελεγχόμενο από τον εργατοπατερισμό Εργατικό Κέντρο Αθήνας (ΕΚΑ) όσο και η συνδικαλιστική αντιπολίτευση, που εκφραζόταν από τις παρατάξεις ΠΑΣΚΕ (του ΠΑΣΟΚ), ΕΣΑΚ-Σ (του ΚΚΕ) και ΑΕΜ (των ΚΚΕ εσ. και ΕΔΑ). Στη συγκέντρωση καλούσαν και οι οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.
Εντούτοις, στις 29 Απριλίου, δύο μέρες πριν την Πρωτομαγιά, η Διοίκηση του ΕΚΑ υπαναχωρεί. Είναι προφανές πως η κυβέρνηση, προβλέποντας μαζική συμμετοχή στην κινητοποίηση, σε μια περίοδο που διεξάγονταν ανυποχώρητοι απεργιακοί αγώνες και μάλιστα σε χώρους μεγάλης συγκέντρωσης εργαζομένων (ΙΖΟΛΑ, ΙΤΤ, ΜΕΛ κ.λπ.), και γνωρίζοντας την αποδοκιμασία του αντισυνδικαλιστικού νομοσχεδίου από το σύνολο της εργατικής τάξης, ήθελε να αποφύγει μια μεγάλη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στο κέντρο της Αθήνας. Έτσι, η συγκέντρωση απαγορεύτηκε, με το γελοίο πρόσχημα ότι θα προκαλούσε προβλήματα στις… συγκοινωνίες! Και οι εγκάθετοι του ΕΚΑ και της ΓΣΕΕ εξήγγειλαν συγκέντρωση στο κλειστό γήπεδο του Σπόρτινγκ, κάμποσα χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της πόλης.
Αντιδρώντας στην απαγόρευση της συγκέντρωσης και στην υπαναχώρηση των εγκάθετων εργατοπατέρων, η συνδικαλιστική αντιπολίτευση ανακοίνωσε συγκέντρωση στο Πεδίο του Άρεως. Επρόκειτο για μια απόφαση με την οποία καταδικαζόταν η υποβάθμιση της πρωτομαγιάτικης κινητοποίησης με εκδήλωση σε κλειστό χώρο και μακριά από το κέντρο, δείχνοντας συνάμα και την απροθυμία ανοιχτής αντιπαράθεσης με την προβλεπόμενη κρατική καταστολή, σε περίπτωση που επιχειρούνταν το σπάσιμο της απαγόρευσης της συγκέντρωσης στην Κοτζιά.
Διαφωνώντας με την απόφαση αυτή, οι οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς ανήγγειλαν την πρόθεσή τους να σπάσουν την απαγόρευση, πραγματοποιώντας συγκέντρωση στην Κοτζιά. Αφίσες για την απαγορευμένη αυτή συγκέντρωση κολλούσε το απόγευμα της 30ής Απριλίου ο 17χρονος Σιδέρης Ισιδωρόπουλος.
Έχοντας χτυπηθεί από διερχόμενο αυτοκίνητο, ο Ισιδωρόπουλος μεταφέρθηκε από τον σύντροφό του που μαζί κολλούσαν αφίσες, σε δύο ιδιωτικές κλινικές της περιοχής, που, όπως έγραψε σε σχετικό ρεπορτάζ ο «Ριζοσπάστης» (φύλλο 4ης Μαΐου 1976), «αρνήθηκαν να δεχτούν τον τραυματία και μάλιστα τους φέρθηκαν με βάναυσο τρόπο». Ο νεαρός αγωνιστής μεταφέρθηκε, τελικά, σε κρατικό νοσοκομείο, όπου εξέπνευσε το πρωί της επόμενης μέρας, της 1ης Μαΐου.
Ενώ στο «Σπόρτινγκ» συναγελάζονταν μερικές εκατοντάδες εγκάθετων που είχαν κάνει τον συνδικαλισμό, τον αντικομμουνισμό και τον χαφιεδισμό προσοδοφόρο επάγγελμα, η συγκέντρωση στο Πεδίο του Άρεως εξελίχθηκε στη μέχρι τότε μεγαλύτερη εργατική κινητοποίηση από την πτώση της χούντας και μετά. Δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και νέοι κατέκλυσαν τον χώρο του πάρκου και πλημμύρισαν τη λεωφόρο Αλεξάνδρας και την Πατησίων, μπροστά από το κτίριο της ΓΣΕΕ, μέχρι το Μουσείο και το ύψος της πλατείας Βικτωρίας.
Στην Κοτζιά είχε επιβληθεί καθεστώς αστυνομοκρατίας από τα ξημερώματα, με την παράταξη ισχυρών δυνάμεων ΜΑΤ και με «αύρες». Η προσπάθεια των αγωνιστών της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς να προσεγγίσουν την πλατεία κατέληξε σε σφοδρές συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής. Παρ’ όλα αυτά και με τις συγκρούσεις να συνεχίζονται, πραγματοποιήθηκαν μαχητικές συγκεντρώσεις, στην Αθηνάς, την Αιόλου, τη Σταδίου και την Πανεπιστημίου, μπροστά από τα Προπύλαια.
Η κηδεία του 17χρονου μαθητή έγινε την επόμενη μέρα, Κυριακή 2 Μαΐου, στα Σούρμενα, με την παρουσία χιλιάδων νέων και εργαζομένων. Χαρακτηριστικό του κλίματος που είχε δημιουργηθεί ήταν και η κατάθεση στεφάνων από την ΚΝΕ και τη ΜΟΔΝΕ, τη μαθητική της παράταξη, παρά τις ιδιαίτερα οξυμένες σχέσεις μεταξύ του ΚΚΕ και της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.
Δυο μέρες αργότερα, την Τρίτη 4 Μαΐου, με πρωτοβουλία της Κομμουνιστικής Οργάνωσης «Μαχητής» και τη στήριξη του συνόλου των οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, πραγματοποιήθηκε μια από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις εκείνης της περιόδου. Περίπου 40.000 ήταν οι διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν έξω από το Πολυτεχνείο, για να τιμήσουν τη μνήμη του 17χρονου αγωνιστή. Ανάμεσά τους ήταν και χιλιάδες μέλη του ΚΚΕ, του ΚΚΕ εσ., της ΚΝΕ και του Ρήγα Φεραίου (νεολαίας του ΚΚΕ εσ.), παρά το ότι οι οργανώσεις τους δεν καλούσαν στη συγκέντρωση.
Το πλήθος των συγκεντρωμένων, έχοντας βρεθεί αντιμέτωπο με ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, κατόρθωσε να σπάσει τον αστυνομικό κλοιό, τόσο στην Πατησίων όσο και στη Σταδίου, στο ύψος της Κλαυθμώνος, πραγματοποιώντας πορεία προς την πλατεία Συντάγματος.
Η δολοφονία του Σιδέρη Ισιδωρόπουλου, του πρώτου αγωνιστή που έπεσε μετά τη Μεταπολίτευση του 1974, αποτέλεσε στίγμα για την κυβέρνηση Καραμανλή που έβαφε τα χέρια της στο αίμα, ξυπνώντας μνήμες από τις προδικτατορικές κυβερνήσεις της ΕΡΕ. Συνάμα, οι μαζικές μαχητικές αντιδράσεις, αλλά και η τεράστια πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στο Πεδίο του Άρεως, έδειχναν ξεκάθαρα τις διαθέσεις του εργαζόμενου κόσμου και της νεολαίας. Λίγες βδομάδες αργότερα θα ακολουθήσουν οι συγκρούσεις της 25ης Μαΐου ενάντια στην ψήφιση του 330.
*ergasianet, 30 Απριλίου 2021