ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ
Έχοντας μπει στην τελική ευθεία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η συζήτηση στην Αριστερά τείνει να επικεντρωθεί στην αντιμετώπισή τους ως μιας μάχης κεντρικού πολιτικού χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, μόνο παρεμπιπτόντως τίθενται και ζητήματα που σχετίζονται με την ίδια τη λειτουργία του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης, τις αλλαγές που επέφερε η επιβολή των Σχεδίων «Καποδίστριας» και «Καλλικράτης», ενώ η σχέση τοπικής αυτοδιοίκησης και τοπικών μαζικών κινημάτων συχνά αναφέρεται μέσα από γενικόλογες διακηρύξεις για την επιδιωκόμενη αμφίδρομη στήριξη αριστερών αυτοδιοικητικών αρχών και τοπικών κινημάτων.
Προφανώς, στην περίοδο που διανύουμε είναι αναμενόμενη η επικέντρωση στην αντιπαράθεση με την κυρίαρχη πολιτική των μνημονίων. Εντούτοις, το ζήτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσο οι δυνάμεις της Αριστεράς είναι πάντα σε θέση να εντοπίζουν την πολλαπλότητα των εκάστοτε αντιθέσεων, να κάνουν «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» και να μελετούν τη συγκυρία της ταξικής αντιπαράθεσης χωρίς αναγωγή όλων των αντιθέσεων στην κύρια απ’ αυτές, πόσο μάλλον στη βασική αντίθεση. Όσο κι αν καμιά ανάλυση της όποιας συγκυρίας δεν μπορεί να γίνει αν παραβλέπεται η κύρια και παραγνωρίζεται η βασική αντίθεση, η αναγωγή όλων των επιμέρους αντιθέσεων σ’ αυτές οδηγεί σε απλοϊκά, άρα πολιτικά αναποτελεσματικά, συμπεράσματα.
Όσο αναγκαία είναι η αναφορά στην προοπτική της αντικαπιταλιστικής διεξόδου και όσο επιτακτικά κι αν τίθεται το ζήτημα της ανατροπής της μνημονιακής πολιτικής, άλλο τόσο απαραίτητη είναι η γείωση των γενικών διακηρύξεων στο πεδίο των καθημερινών ζητημάτων που απασχολούν τις κυριαρχούμενες τάξεις και τις κοινωνικές κατηγορίες στις οποίες αναφέρεται η Αριστερά. Πρόκειται για ζητήματα που συνιστούν την υλική βάση συγκρότησης μαζικών κινημάτων, που ορίζουν μια άλλη σχέση των λαϊκών κοινωνικών δυνάμεων ακόμη και με την αριστερή πολιτική.
Παρόλο που το πεδίο της κεντρικής πολιτικής αντιπαράθεσης αναδεικνύεται σήμερα κρίσιμο, καθώς για πρώτη φορά μετά από τη δεκαετία του 1940 η Αριστερά βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση της ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών, είναι το πεδίο των μαζικών λαϊκών κινημάτων αυτό στο οποίο κρίνονται καθημερινά, αλλά και σε μακροπρόθεσμη βάση, οι όροι της πραγματικής κοινωνικής αντιπαράθεσης. Που από την έκβασή της εξαρτάται και η δυνατότητα μιας πιθανής αριστερής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις πιέσεις για τον περιορισμό της σε διαχειριστικά πλαίσια.
Αν αυτό ισχύει για την κεντρική πολιτική σκηνή, ισχύει πολύ περισσότερο για τον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Εκεί είναι που η παρέμβαση ισχυρών μαζικών κινημάτων μπορεί να λειτουργήσει ακόμη πιο αποτελεσματικά τόσο για την αντίκρουση πολιτικών από ενδεχόμενες μνημονιακές αυτοδιοικητικές αρχές όσο και για τη στήριξη και τον έλεγχο αυτοδιοικητικών αρχών αριστερής κατεύθυνσης.
Εκτός από τα ζητήματα περιβάλλοντος, ελεύθερων χώρων κ.λπ., η μνημονιακή πολιτική ανέδειξε και μια σειρά άλλων ζητημάτων, που σχετίζονται άμεσα με την υγεία, την εκπαίδευση, αλλά και με την εξασφάλιση όρων στοιχειώδους επιβίωσης, που απασχολούν όλο και μεγαλύτερα τμήματα του λαϊκού κόσμου.
Σε μια περίοδο κρίσης και απομαζικοποίησης του συνδικαλιστικού κινήματος των εργαζομένων –ως συνέπεια όχι μόνο άθλιων χειρισμών της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, αλλά και της εκτεταμένης ανεργίας και της πύκνωσης των τάξεων της επισφαλούς και μαύρης εργασίας- η πόλη και η συνοικία αναδεικνύεται στον χώρο εκείνο όπου δίνεται η δυνατότητα συνάντησης του κόσμου της εργασίας. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στην ανασυγκρότηση των μαζικών κινημάτων στη βάση των πραγματικών ζητημάτων που ο ίδιος ο λαϊκός κόσμος αναγνωρίζει ως προβλήματά του, καλείται να διαδραματίσει το ποικιλόμορφο κίνημα κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η συγκρότηση και ανάπτυξη κινημάτων σε τοπικό επίπεδο αποτελεί, έτσι, μία από τις κύριες και αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε να μιλάμε για εγγυήσεις άμεσης λαϊκής συμμετοχής στη διαδικασία ανατροπής των κυρίαρχων πολιτικών τόσο σε αυτοδιοικητικό όσο και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο.
Γιώργος Αλεξάτος
μέλος της Αλληλεγγύης στα Δυτικά