Συμπληρώνονται σήμερα 55 χρόνια από τη συντριβή των αντεπαναστατικών δυνάμεων που με την απροκάλυπτη στήριξη των ΗΠΑ εισέβαλαν στην Κούβα, επιδιώκοντας τη βίαιη ανατροπή του επαναστατικού καθεστώτος, που επιβλήθηκε το 1959, μετά από σκληρό ένοπλο αγώνα κατά του δικτάτορα Μπατίστα.
Ο πατριωτικός χαρακτήρας της Κουβανικής Επανάστασης, που εκδηλώθηκε με την εκδίωξη των βορειοαμερικανικών επιχειρήσεων οι οποίες εκμεταλλεύονταν τον φυσικό και κοινωνικό πλούτο του νησιού, καθώς και οι εθνικοποιήσεις μεγάλων κουβανικών επιχειρήσεων και η αγροτική μεταρρύθμιση, με την κατάργηση των μεγάλων «λατιφουντίων», είχαν προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις τόσο στην κουβανική ολιγαρχία του πλούτου όσο και στις ΗΠΑ. Ήδη από το 1960 ο αμερικανός πρόεδρος Άικ Αϊζενχάουερ είχε εγκρίνει σχέδιο της CIA για την ανατροπή της κυβέρνησης του Φιντέλ Κάστρο, με το οποίο προβλεπόταν ένοπλη επέμβαση κουβανών αντικαθεστωτικών οι οποίοι είχαν καταφύγει στο Μαϊάμι της Φλόριντα, με τη στήριξη από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Το σχέδιο αυτό ενέκρινε και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Ιανουάριο 1961.
Επιδιώκοντας να εμφανίσουν την επέμβαση σαν εξέγερση του κουβανικού λαού, στις 15 Απριλίου 1961 αεροπλάνα της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ που έφεραν κουβανικά σήματα βομβάρδισαν κουβανικές αεροπορικές βάσεις, προκαλώντας τον θάνατο σε οχτώ Κουβανούς και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους.
Την επόμενη νύχτα, της 16ης Απριλίου, μεταγωγικά σκάφη του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού μετέφεραν από τη Γουατεμάλα 1.500 κουβανούς αντικαθεστωτικούς, οι οποίοι, την επόμενη μέρα, επιχείρησαν να αποβιβαστούν στον Κόλπο των Χοίρων (Playa de Giron).
Στις 2 μ.μ. της 17ης Απριλίου ο ραδιοσταθμός της Αβάνας ανακοίνωνε την αντεπαναστατική επέμβαση, καλώντας τον κουβανικό λαό να πάρει τα όπλα για να υπερασπιστεί τις επαναστατικές κατακτήσεις του. Τότε ήταν που ακούστηκε και το σύνθημα «Πατρίδα ή θάνατος! («Patria o muerte!»), το οποίο κατόπιν θα γίνει παγκοσμίως γνωστό από τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.
Καθώς χιλιάδες ένοπλοι Κουβανοί συρρέουν προς τον Κόλπο των Χοίρων, ενώ η κουβανική Πολεμική Αεροπορία βυθίζει μεταγωγικά σκάφη των εισβολέων και αντιμετωπίζονται οι αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές, η επέμβαση καταλήγει σε φιάσκο. 1.197 από τους εισβολείς αιχμαλωτίζονται και αποδεικνύεται ότι ανάμεσά τους βρίσκονταν επίλεκτοι εκπρόσωποι της προεπαναστατικής ολιγαρχίας του πλούτου: 100 ιδιοκτήτες φυτειών, 288 εισοδηματίες, 112 μεγαλοεπιχειρηματίες και 35 βιομήχανοι.
Στις 19 Απριλίου η επέμβαση έχει συντριβεί. Ενώ οι ΗΠΑ έχουν υποστεί μια ντροπιαστική ήττα, ανοίγει για την Κούβα ο δρόμος του σοσιαλιστικού προσανατολισμού, που διακηρύσσεται λίγες μέρες μετά από τον Φιντέλ Κάστρο, στη μεγάλη συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς στην Αβάνα.
Οι αιχμάλωτοι θα καταδικαστούν αργότερα σε 30χρονη φυλάκιση, αλλά τον Δεκέμβριο 1961 θα απελευθερωθούν και θα απελαθούν στις ΗΠΑ, με αντάλλαγμα την παράδοση στην Κούβα μεγάλων ποσοτήτων ιατροφαρμακευτικού υλικού. Επρόκειτο για την τελευταία επαφή μεταξύ Κούβας και ΗΠΑ, οι οποίες διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το νησί της Επανάστασης, επιβάλλοντας και οικονομικό αποκλεισμό (εμπάργκο). Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών αποκαταστάθηκαν μόλις πρόσφατα, ενώ το εμπάργκο εξακολουθεί να ισχύει.
